Vanaf hun dertiende mogen jongeren werken. Wel gelden voor jongeren van dertien tot achttien jaar strengere regels met betrekking tot werktijden en werkzaamheden. Per leeftijd of leeftijdsgroep hebben we hieronder de regels weergegeven. Bij het SZW hanteren ze drie groepen:
- 13- en 14-jarigen
- 15-jarigen
- 16- en 17-jarigen
13- en 14-jarigen
Werkzaamheden:
Jongeren in deze leeftijdscategorie mogen verschillende vakantiebaantjes aannemen zoals oppassen, folders verspreiden, helpen in de huishouding, werken op een kinderboerderij of manege of helpen in een winkel (maar niet achter de kassa). Ze mogen niet in een fabriek werken en ook niet met machines. Ook moet er altijd iemand aanwezig zijn die toezicht houdt.
Werktijden:
In vakanties mogen deze jongeren zeven uur per dag werken, maar nooit meer dan 35 uur per week en niet meer dan vijf dagen achtereen. Op zondag mogen ze niet werken. Per jaar mag een 13- of 14-jarige vier weken werken, waarvan maximaal drie weken achter elkaar. Na elke gewerkte periode van 4,5 uur heeft de werknemer recht op een half uur pauze. Ook mag een 13- of 14-jarige niet voor 07.00 uur werken en niet na 19.00 uur.
Salaris:
Voor deze leeftijdsgroep geldt geen minimumloon. Handig is om het loon te baseren op dat van 15-jarigen. Dit bedrag ligt op minimaal € 2,39* per uur.
15-jarigen
Werkzaamheden:
15-jarigen mogen al behoorlijk zelfstandig werken. Het werk moet wel licht zijn en deze jongeren mogen niet werken met of in de buurt van machines. Een voorbeeld van geschikt werk? Werken in een winkel (maar niet achter de kassa), folders of avondkranten bezorgen, werken in een pretpark, museum, manege of camping. Ze mogen ochtendkranten bezorgen, maar alleen als er een speciale bezorgovereenkomst met de werkgever is afgesloten.
Werktijden:
In vakanties mogen 15-jarigen acht uur per dag werken, maar nooit meer dan 40 uur per week en niet langer dan vijf dagen achter elkaar. Op zondag mogen ze niet werken, maar er zijn uitzonderingen. Werkt een 15-jarige op een dag 4,5 uur of meer, dan heeft hij of zij recht op een half uur pauze. Werkzaamheden moeten uitgevoerd worden tussen 07.00 uur en 19.00 uur. Jaarlijks mag een 15-jarige maximaal zes weken vakantiewerk doen waarvan maximaal vier weken aaneengesloten.
Werken op zondag:
Op zondag mag een 15-jarige alleen werken als het in dat bedrijf voor iedereen gebruikelijk is. Dat betekent dan ook dat ‘zondagarbeid’ is opgenomen in de CAO of het arbeidscontract. De ouders moeten voor het werken op zondag echter wel op papier hun toestemming geven. Ook moet de jonge werknemer de zaterdag er voor vrij zijn en mag hij of zij niet meer dan 11 zondagen in 16 weken werken.
Salaris:
Een vijftienjarige hoort minimaal 90 euro te krijgen voor een hele week werken. Een hele week werken is meestal 38 of 40 uur werken, dus dat betekent dat een vijftienjarige minimaal € 2,39* per uur moet krijgen.
16- en 17-jarigen
Werkzaamheden:
Jongeren in deze leeftijd mogen bijna alle werkzaamheden verrichten. Ze mogen dus ook in fabrieken werken, achter de kassa zitten en serveren op een terras. Wel moet er bij veel werk of gevaarlijk werk een ouder iemand aanwezig zijn om toezicht te houden, bijvoorbeeld bij het werken met gevaarlijke machines, het werken in een slachterij of het werk met sterke schoonmaakmiddelen. Ook ben je als werkgever verplicht om de risico's van het werk uit te leggen en, indien nodig, beschermende kleding te verstrekken.
Werktijden:
16- en 17-jarigen mogen negen uur per dag werken, maar nooit meer dan 45 uur per week. Ook gelden dezelfde pauzeverplichtingen: als iemand meer dan 4,5 uur op een dag werkt heeft diegene recht op een half uur pauze. Per vier weken mag iemand maximaal 160 uur werken. Na zeven dagen werken moet een 16- of 17-jarige anderhalve dag vrij zijn. Ook moet hij of zij tussen twee werkdagen minstens twaalf uur kunnen uitrusten en mag er niet gewerkt worden tussen 23.00 en 06.00 uur.
Werken op zondag:
Net als bij een 15-jarige mogen jongeren in deze leeftijd op zondag werken als het in dat bedrijf voor iedereen gebruikelijk is. Dat betekent dan ook dat ‘zondagarbeid’ is opgenomen in de CAO of het arbeidscontract. Wel moet een jongere 13 vrije zondagen per 52 weken hebben.
Salaris:
Een zestienjarige krijgt minimaal € 2,75* per uur. Voor een zeventienjarige is het netto minimumloon € 3,15* per uur.
Bijverdienen en de kinderbijslag
Jongeren tot zestien jaar mogen onbeperkt bijverdienen zonder dat dat van invloed is op de kinderbijslag. Zestien- en zeventienjarigen mogen het gehele jaar, onder voorwaarden, werken. Op het moment dat iemand meer dan € 1196* netto per kwartaal verdient stopt echter wel de kinderbijslag. Voor deze berekening telt het geld dat jongeren verdienen met vakantiewerk echter niet mee: in de vakantie mag € 1.100* netto extra worden bijverdiend.
Extra aandachtpunten
- De bedragen die we hiervoor noemden zijn netto bedragen. Als werkgever betaal je eigenlijk een bruto bedrag, maar daar gaat nog belasting af, waardoor er een nettobedrag over blijft. Tot een bepaald bedrag mag een werknemer belastingvrij bijverdienen. Dit is bij jongeren en bijbanen bijna altijd het geval. Ze kunnen dan de betaalde belasting later terugkrijgen, of gebruik maken van de loonheffingskorting.
- Kinderen zijn ook verzekeringsplichtig voor de ziektekosten. Voor kinderen onder de 18 jaar moet een van de ouders daarom een zorgverzekering afsluiten. Omdat het kind geen inkomen heeft, zijn daar doorgaans geen kosten aan verbonden. Als een kind echter wel een inkomen heeft dan moet er over dat inkomen een inkomensafhankelijke bijdrage worden betaald. Kinderen onder de 18, met of zonder baan, hoeven geen nominale premie te betalen (zoals de ouders bijvoorbeeld wel verplicht zijn). Er zijn werkgevers die de kosten voor de zorgverzekering vergoeden.
*Genoemde bedragen gelden vanaf 1 januari 2009.
